![](/media/lib/471/n-cukrzy-a2ed6a1bc277b0b1ed6d2001ab161f8f.jpg)
Profil lipidowy pozwala przewidzieć ryzyko cukrzycy na dekady przed jej pojawieniem się
7 marca 2022, 09:32Badania profilu lipidowego pozwalają określić ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. i choroby układu krążenia na dekady przed ich pojawieniem się, twierdzą naukowcy z Lipotype, Uniwersytetu w Lund oraz Twincore Centre for Experimental and Clinical Infection Research. Ich zdaniem szczegółowe opisanie profilu lipidowego pozwalałoby zapobiec cukrzycy u osób, u których profil taki byłby niekorzystny
![](/media/lib/493/n-rusztowanie-46c9917ea874e28dc5047b78203ee223.jpg)
Naukowcy sprawdzą, czy z komórek macierzystych z dziąseł można wyhodować trzecie zęby
3 marca 2022, 17:31Naukowcy z Politechniki Warszawskiej (PW) i Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu chcą sprawdzić, czy z komórek macierzystych z dziąseł da się wyhodować tak potrzebne trzecie zęby.
![](/media/lib/493/n-katakumby04-b4a3f2338bb86eae743a2ab2eb91171c.jpg)
Próbują ratować zagrożone miejsce pochówku elity Rzeczpospolitej szlacheckiej
1 marca 2022, 14:38Białostockie uczelnie we współpracy z monasterem Supraślu i Chrześcijańską Akademią Teologiczną rozpoczęły projekt ratowania i zabezpieczenia XIV-wiecznych unikatowych katakumb znajdujących się w pobliżu monasteru. Kilkadziesiąt lat po tym, jak do Supraśla przybyli mnisi, na południe od monasteru wzniesiono cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa, a pod nią zbudowano duże katakumby z niemal 200 niszami grzebalnymi. To miejsce pochówku elity Rzeczypospolitej szlacheckiej, mówi doktor habilitowany Maciej Karczewski.
![](/media/lib/493/n-mozaika1-5baf251790a45538dd5e7da93ba5da5a.jpg)
W Londynie odkryto dużą rzymską mozaikę
25 lutego 2022, 12:19W Londynie – rzymskim Londinium – odkryto największą od pół wieku mozaikę. Ozdobną podłogę jadalni znaleziono w Southwark, niedaleko najwyższego budynku Londynu, the Shard. Takie odkrycie zdarza się raz w życiu. Gdy z ziemi zaczęły wyłaniać się pierwsze kolorowe kamienie, wszyscy byliśmy niezwykle podekscytowani, mówi nadzorująca badania Antonietta Lerz z Museum of London Archeology (MOLA).
![](/media/lib/491/n-bobr-085357ef4eb7189be1135fef39b5a620.jpg)
Wystarczy przywrócić 20 gatunków dużych ssaków, by znacząco odbudować ziemski ekosystem
21 lutego 2022, 11:47Reintrodukcja bobrów, niedźwiedzi czy żubrów znacząco poprawiłaby stan światowych ekosystemów. Zamówiony przez ONZ raport wykazał, że przywrócenie dużych ssaków może pomóc w walce z ociepleniem klimatu, poprawi stan zdrowia ekosystemów i przywróci bioróżnorodność. By osiągnąć ten cel w skali świata wystarczy reintrodukcja zaledwie 20 gatunków, których historyczne zasięgi zostały dramatycznie zredukowane przez człowieka.
![](/media/lib/491/n-bezpieczenstwo-6985fd16dff7ab16166fc4e69d7d5503.jpg)
10 kroków do bezpieczeństwa danych i sieci
21 lutego 2022, 10:23Wiele z informacji przechowywanych elektronicznie na Uniwersytecie to poufne informacje finansowe, osobiste, medyczne i inne informacje prywatne. Nieuprawnione rozpowszechnianie lub dostęp do danych i sieci uniwersyteckiej jest nieetyczne i, być może, nielegalne. Osobista odpowiedzialność może być ponoszona niezależnie od tego, czy dane zostały naruszone umyślnie czy nieumyślnie.
![](/media/lib/491/n-jamn-5caa76b954526ccb60878b18459c7b0b.jpg)
Polscy archeolodzy badają w Serbii kurhan stepowych koczowników
21 lutego 2022, 09:19Stosowanie ochry i ponadprzeciętny wzrost zmarłych wskazują, że pochowani byli przybyszami, mówi doktor Piotr Włodarczak, profesor Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Uczony wraz z zespołem bada kurhany, jakie na terenie dzisiejszej Serbii budowali przybysze ze stepów współczesnej Ukrainy i Rosji. To właśnie oni przynieśli na zachód Europy zwyczaj stosowania ochry przy pochówkach i chowania pojedynczych osób w dużych kopcach.
![](/media/lib/491/n-south1-da8264d1d107a2e67f60f8b5c2acb081.jpg)
Udało się określić przyczynę śmierci rybaka z epoki kamienia
17 lutego 2022, 14:01Przyczyną śmierci mężczyzny żyjącego w epoce kamienia było utonięcie w oceanie – wynika z najnowszych badań przeprowadzonych na University of Southampton. Metoda opracowana na potrzeby określenia przyczyn śmierci człowieka zmarłego przed 5000 lat otwiera nowe możliwości badania prehistorycznych szczątków.
![](/media/lib/322/n-zyly-5525b60cdbea99277f135a42d176c1d5.jpg)
„Włochata” celuloza może zmniejszyć skutki uboczne chemioterapii
16 lutego 2022, 11:28Nowy nanomateriał może przechwytywać „zabłąkane” molekuły chemioterapeutyków, zanim zaszkodzą one zdrowym tkankom. Daje on więc nadzieję na zmniejszenie skutków ubocznych chemioterapii zarówno w czasie leczenia, jak i po nim. Głównym składnikiem nanomateriału są „włochate” nanokryształy celulozy. Jego twórcy zapewniają, że 1 gram takich kryształów może przechwycić ponad 6 gramów powszechnie używanego chemioterapeutyku, doksorubicyny (DOX)
![](/media/lib/490/n-relief-0e175af91b337ca2aab358f0e499a14f.jpg)
Pandemia Czarnej Śmierci nie była tak śmiercionośna, jak się uważa
11 lutego 2022, 13:06Czarna Śmierć (1347–1352) uznawana jest za największą pandemię w historii. Była to pierwsza fala drugiej – po Dżumie Justyniana – pandemii dżumy. Obecnie uważa się, że zabiła ona nawet do 50% mieszkańców Europy. Jednak autorzy nowych badań, w których brali udział polscy naukowcy z UJ, PAN, UAM i Uniwersytetu Białostockiego, twierdzą, że pandemia nie była tak śmiercionośna, jak się ją obecnie przedstawia.